Công quốc Halych và Vương quốc Galicia-Volynia Phục bích tại các quốc gia Slav Đông

Năm 1144, lợi dụng Volodymyrko Volodarovych đi săn ở Terebovlya, người Galicia kêu gọi Ivan Barladnik của Zvenigorod tập hợp quân đội, chiếm giữ Halych trong ba tuần.[100] Volodymyrko Volodarovych lập tức đem binh trở lại, Ivan Berladnits thua to đã trốn đến thành phố Berlad trên sông Danube, và từ đó chạy đến Kiev, sau đó sang lưu vong tại Hy Lạp.[101] Volodymyrko Volodarovych đối phó tàn nhẫn với phiến quân, cố thủ vững chắc trên ngai vàng Galicia.[102] Nguyên nhân sự kiện trên, để kết hợp một số quyền tự trị trong một công quốc Galicia duy nhất, Volodymyrko Volodarovych cố gắng sáp nhập công quốc Volyn vào đất đai của mình, điều này gây ra sự bất mãn từ Đại công tước Nga Kiev Vsevolod II Olegovich.[103] Trong cuộc chiến chống lại Vsevolod Volodymyrko đã thất bại và cam kết trả cho ông 1.400 Bitcoin, muốn gây quỹ, Volodymyrko Volodarovych đã che đậy cống nạp của Galich dân số, điều này gây ra sự bất mãn với các thành phố và trở thành lý do cho cuộc nổi dậy.[104]

Năm 1187, Oleg Yaroslavich lên làm công tước chưa bao lâu đã bị lật đổ bởi người anh trai khác mẹ Vladimir II Yaroslavich.[105] Vấn đề này khởi điểm từ cái chết của cha ông, công tước Yaroslav Volodimerovich, người đã trao Peremyshl (Przemyśl, Ba Lan) cho con trai hợp pháp duy nhất của mình, Vladimir Yaroslavich, đồng thời chỉ định Oleg Yaroslavich là người kế vị ở Halych, yêu cầu Vladimir II Yaroslavich và người Galicia hứa sẽ không lấy đất đai của Oleg Yaroslavich.[106] Tuy nhiên, sau khi Yaroslav Volodimerovich chết, Oleg Yaroslavich đã bị phế truất gần như ngay sau đó và phải tìm sự giúp đỡ từ Ryurik Rostislavich ở Vruchiy nhưng không thành công, ông đã đến công tước Casimir II của Ba Lan.[107] Năm 1188, Oleg Yaroslavich và Công tước Casimir II đã đánh bại Vladimir Yaroslavich và buộc ông này phải chạy trốn sang Hungari, sau đó Casimir II bổ nhiệm Oleg Yaroslavich làm công tước Halych lần thứ hai.[108] Thế nhưng việc phục tịch này cũng quá ngắn ngủi, bởi Oleg Yaroslavich chỉ ít lâu sau đã bị đầu độc bởi chính người dân Halych, họ mời Roman Mstislavich của Vladimir-in-Volhynia làm công tước mới của mình.[109]

Năm 1188, Vladimir II Yaroslavich bị mất ngôi bởi người em khác mẹ Oleg Yaroslavich, ông phải chạy sang Hungary nương nhờ vua Béla III.[87] Nhưng Oleg Yaroslavich lại bị đầu độc chết, Roman the Great từ công quốc Volodymyr-Volynskyi thừa cơ tiến quân xâm nhập, tự xưng làm công tước Halych, những sự kiện trên diễn biến ngay trong năm đó.[110] Vua Béla III tổ chức cuộc tuần hành chống lại Roman the Great, có ý định phục hồi Vladimir II Yaroslavich, và Roman the Great thất bại đã phải chạy trốn về Volodymyr-Volynskyi vào năm 1189. Trong khi đó, vua Béla III, thay vì trao lại Halych cho Vladimir II Yaroslavich như đã hứa, mà giao vùng đất này cho con trai mình là Andrew II.[111] Về phần Vladimir II Yaroslavich, ông được đưa trở lại Hungary, chịu sự quản thúc giam lỏng.[112] Năm 1190, Vladimir II Yaroslavich trốn thoát khỏi Hungary, ông chạy sang Đức, yêu cầu Hoàng đế Frederick Barbarossa bảo vệ.[113] Vladimir II Yaroslavich hứa với hoàng đế Đức sẽ trả cho ngài một khoản cống nạp hàng năm là 2.000 grivna nếu ông được phục hồi nhờ sự giúp đỡ của hoàng đế trên ngai vàng Galicia, Hoàng đế Đức đề nghị Vladimir II Yaroslavich cho Công tước Casimir II của Ba Lan, người đã gửi quân Ba Lan đến Halych để hỗ trợ cho yêu sách lưu vong.[114] Khi Vladimir II Yaroslavich trở lại Halych, dân chúng đã chào đón ông, Andrew II buộc lòng phải rút lui quay về Hungary chờ đợi thời cơ phục hận.[115]

Roman đại đế nhận một đại sứ từ Giáo hoàng Innocent III

Năm 1189, Roman đại đế bị đánh bại bởi quân đội Hungary mà phải thoái lui về Volodymyr-Volynskyi.[116] Năm 1199, khi Vladimir II Yaroslavich qua đời, ông đưa quân tấn công trở lại, tuyên bố làm công tước Halych lần thứ nhì.[117]

Andrew II

Năm 1190, Andrew II bị trục xuất khỏi Halych, bởi sự cai trị của ông ở đây không được lòng dân.[118] Năm 1205, Andrew II lên ngôi quốc vương Hungary và Croatia, ông đã phát động chiến dịch đầu tiên để chiếm lại Halych vào năm 1206.[119] Theo yêu cầu của giới quý tộc Halych, Andrew II đã can thiệp chống lại Vsevolod Svyatoslavich, công tước xứ Chernigov và các đồng minh của ông ta thay mặt cho Daniel Romanovich (công tước Halych và Lodomeria), Vsevolod Svyatoslavich và các đồng minh buộc phải rút khỏi Halych.[120] Sau khi Andrew II trở về Hungary, anh em họ xa của Vsevolod Svyatoslavich là Vladimir Igorevich đã chiếm giữ cả Halych và Lodomeria, trục xuất Daniel Romanovich khỏi tổ quốc.[121] Daniel Romanovich trốn đến nương tựa Leszek I của Ba Lan, sau đó Leszek I đề nghị Daniel Romanovich đến thăm Andrew II, nhưng Vladimir Igorevich "đã gửi nhiều quà tặng" cho cả Andrew II và Leszek I, nên hai người này từ chối việc tấn công ông ta.[122] Nhưng đến năm 1208, người anh em nổi loạn của Vladimir Igorevich là Roman Igorevich đã sớm đến Hungary, tìm kiếm sự giúp đỡ của Andrew II, Roman Igorevich trở lại Halych và trục xuất Vladimir Igorevich với sự giúp đỡ của quân đội phụ trợ Hungary.[123] Chỉ ít lâu sau, lợi dụng một cuộc xung đột giữa Roman Igorevich và các quý tộc, Andrew II đã gửi quân tới Halych, quân Hungary bắt Roman Igorevich vào năm 1209, thay vì bổ nhiệm một công tước mới, Andrew II tự xưng làm công tước Halych, ông không trực tiếp cai trị ở đây mà phái thống đốc Benedict thay mặt mình.[124]

Danylo Romanovych

Năm 1206, Danylo Romanovych mất ngôi khi mới lên 5 tuổi bởi những kẻ tẩy chay, ông phải lưu vong cùng mẹ là Anna-Euphrosyne sang Ba Lan cho đến năm 1211.[125] Trong thời gian này, tại Halych xảy ra nhiều cuộc thay bậc đổi ngôi, đó là hai lần tại vị của Vladimir III. Igorjewitsch (Chernigov) (1206-1208, 1210-1211) và Roman II Igorevich (1208-1209, 1210) xen giữa có Rostislav II trong năm 1209 và Andrew II của Hungary (1209-1210).[126] Năm 1211, một nhóm các boyar đã bị báo động bởi các hành vi chuyên quyền của Vladimir Igorevich, đã yêu cầu Andrew II khôi phục Daniel Romanovich làm người cai trị Halych, Andrew II và các đồng minh của ông là Les Leskk I của Ba Lan và ít nhất năm người các hoàng tử của Rus đã gửi quân đội của họ đến Halych, đánh bại Vladimir Igorevich để khôi phục Daniel Romanovich.[127] Nhưng chưa bao lâu, quần chúng lại nổi loạn trục xuất mẹ của Daniel Romanovich vào năm 1212, Volodislav Kormilchich được đưa lên ngôi.[128] Anna-Euphrosyne thuyết phục Andrew II đích thân dẫn quân đội của mình đến Halych, Andrew II bắt được Volodislav Kormilchich năm 1214, đưa ông ta đến Hungary.[129] Sau khi Andrew II rút khỏi Halych, các quý tộc Halych đem dâng ngai vàng cho Coloman I của Galicia (con trai của Andrew II), người này trục xuất Daniel Romanovich và mẹ của ông khỏi chức vụ.[130] Andrew II đã bổ nhiệm một quý tộc Hungary, Benedict the Bald, để điều hành nó thay mặt Coloman, vì người này là trẻ vị thành niên, Coloman lên ngôi vua đầu tiên của Halych với sự ủy quyền của giáo hoàng vào đầu năm 1216.[131] Năm 1221, Danylo Romanovych (lúc đó đang làm công tước xứ Volodymyr-Volynskyi) từng gửi quân đến Halych giúp Mstislav Mstislavich.[132] Năm 1229, những người theo ông ở Galich đã mời Danylo Romanovych lên ngôi, ông chiếm thành phố trong một cuộc bao vây và, mặc dù đốt cháy các thành phố thông qua cây cầu bắc qua Dniester, đã chiếm được Halych, đánh đuổi Andre Ugorski.[133] Danilo Romanovich đã thả tù nhân bị bắt giữ của hoàng tử Andrew, nhưng sau đó, với sự hỗ trợ của Sudislav và cha vua Hungary, Andre Ugorski đã thực hiện một nỗ lực khác để bắt Galich vào năm 1231.[134] Năm 1232, Danylo Romanovych liên minh với Đại công tước Nga Kiev Volodymyr RurikovichPolovtsy đã chiến đấu không thành công chống lại người Hungary, nhưng chẳng bao lâu, trong cuộc bao vây Halych của người Volynian năm 1233, công tước Andre Ugorski đã chết và Danylo Romanovych tái chiếm được ngai vàng Galicia.[135] Năm 1236, Mikhail Chernihiv đã lấy Halych, ông ta để lại cho con trai của mình Rostislau III cai quản ở đây.[136] Năm 1237, Danylo Romanovich trở lại ngai vàng Galicia, để danh hiệu công tước Volyn, thêm danh hiệu công tước Galitsky.[137] Năm 1241, Rostislau III tái chiếm Halych, tuy nhiên sang năm 1242, Danylo Romanovich đã kịp thời trở về, ông cai trị lần này cho đến cuối đời.[138]

Năm 1206, Anna-Euphrosyne mất quyền nhiếp chính, bà cùng con trai Danylo Romanovych phải lưu vong sang Ba Lan.[139] Năm 1211, khi liên quân Ba Lan-Hungary đưa quân sang Halych, hai mẹ con mới được phục vị.[140] Tuy nhiên, cũng chỉ một năm sau, Mstislav Mstislavich quật khởi, Anna-Euphrosyne và con trai lại chịu cảnh nước mất nhà tan.[141]

Năm 1208, Vladimir Igorevich không thể kiểm soát được tình hình Halych bởi sự tạo phản của người anh em Roman II Igorevich được sự hậu thuẫn của quân đội Hungary.[142] Năm 1209, lợi dụng sự mâu thuẫn giữa Roman II Igorevich và các quý tộc, Andrew II lại gửi quân tới Halych, quân Hungary bắt Roman II Igorevich vào năm 1209, thay vì bổ nhiệm một công tước mới, Andrew II tự xưng làm công tước Halych.[143] Năm 1210, Vladimir Igorevich và Roman II Igorevich làm hòa, họ cùng nhau mở cuộc phản kích đánh đuổi người Hungary ra khỏi đất nước của mình, hai người thực hiện chế độ cộng trị.[144]

Năm 1209, Roman II Igorevich bị người Hungary bắt làm tù binh, vua Hungary là Andrew II tự xưng làm công tước Halych, cử thống đốc Benedict sang cai trị.[145] Ít lâu sau, Roman II Igorevich đã hòa giải với anh trai của mình, Vladimir Igorevich, vào năm 1210, lực lượng thống nhất của họ đã đánh bại quân đội của Benedict, trục xuất người Hungary khỏi Halych, hai người thực hiện chế độ cộng trị.[146] Để khẳng định uy quyền của mình, Roman II Igorevich và Vladimir Igorevich đã xử lý một số phần tử Galicia không hài lòng với họ, do đó họ cuối cùng đã mất sự hỗ trợ trong công quốc.[147] Năm 1211, quân đội Ba Lan-Hungary liên minh đã đuổi Vladimir Igorevich đưa mẹ con Anna-Euphrosyne và Danylo Romanovych phục vị, Roman II Igorevich đã bị treo cổ theo yêu cầu của Galicia.[148]

Coloman IMstislav Mstislavich (trái) và Danylo Romanovych (phải)

Năm 1219, sau khi quân đội Hungary chiếm đóng các vùng lãnh thổ phía tây Galicia, Leszek liên minh với Mstislav Mstislavich, công tước xứ Novgorod.[149] Mstislav Mstislavich đã xâm chiếm Halych, buộc Coloman và những người ủng hộ ông phải chạy trốn sang Hungary, Mstislav Mstislavich đã cho con gái Anna, kết hôn với Daniel Romanovich, người đã sớm chiếm giữ vùng đất giữa hai con sông Wieprz và Bug từ Leszek.[150] Bị xúc phạm bởi cuộc tấn công của Daniel Romanovich, Leszek đã liên minh với Andrew II, các lực lượng thống nhất của họ đã đánh bại quân đội của Mstislav Mstislavich trong ba trận chiến vào tháng 10 năm 1219.[151] Mstislav Mstislavich và Daniel Romanovich buộc phải từ bỏ Halych, Coloman trở lại công quốc cai trị lần thứ hai.[152]

Năm 1219, Mstislav Mstislavich thất bại phải bỏ chạy khỏi Halych, tuy vậy ông vẫn tìm cách phục vị.[153] Năm 1220, Mstislav Mstislavich đã mượn quân đội của người Cumans, một lần nữa xâm chiếm Halych, nhưng không thể chiếm được thủ đô.[154] Lợi dụng sự vắng mặt của phần lớn quân đội Hungary, Mstislav Mstislavich và lính đánh thuê người Cumans đã bao vây Halych vào tháng 8 năm 1221, các thuộc hạ của Coloman đã cố gắng chống cự trong nhà thờ kiên cố, nhưng việc thiếu nước buộc họ phải đầu hàng, Coloman bị bắt giữ, chịu sự giam cầm trong pháo đài Torchesk.[155] Các cuộc tấn công nội bộ ở Hungary đã ngăn cha của Coloman khởi động một cuộc thám hiểm quân sự chống lại Mstislav Mstislavich, Andrew II tham gia đàm phán với Mstislav Mstislavich và họ đã đạt được thỏa hiệp vào đầu năm 1222.[156] Theo thỏa thuận, Coloman sẽ từ bỏ tước hiệu ở Halych, còn Mstislav Mstislavich đồng ý Maria, con gái của mình, kết hôn với Andrew III (em trai của Coloman), người mà danh hiệu hoàng gia của Coloman sẽ được chuyển giao.[157]

Năm 1229, Andre Ugorski mất ngôi bởi cựu công tước Daniil Romanovich trở lại.[158] Năm 1231, ông có tiếp nhận được Halych lần thứ nhì, nhưng chỉ hai năm sau ông tử trận và công quốc lại thuộc về tay Daniil Romanovich.[159]

Năm 1237, Rostislau III mở cuộc hành quân chống lại người Litva, bởi họ đã cướp bóc vùng đất của Công tước Conrad xứ Mazovia, một đồng minh của chiến dịch chống lại người bác rể Daniil Romanovich.[160] Ông mang theo tất cả các boyar và hiệp sĩ của vương quốc, chỉ để lại một đơn vị đồn trú ít ỏi để bảo vệ Galicia, người dân thành phố sợ hãi, gọi Daniil Romanovich trở lại và tôn ông ta làm quân chủ.[161] Khi Rostislau III biết tin, ông đã trốn đến nương nhờ Béla IV của Hungary, tại đây Mikhail Vsevolodovich (cha của Rostislau III, đang ở Hungary lánh nạn Mông Cổ) đã cố gắng sắp xếp một cuộc hôn nhân giữa Rostislau III với con gái của nhà vua, do không thấy có lợi gì trong việc liên minh với các công tước mất ngôi nên Béla IV trục xuất họ khỏi Hungary.[162] Rostislaus III và cha của ông đã đến Mazovia để tìm kiếm sự hòa giải với Daniil Romanovich, người vẫn kiểm soát quyền thống trị và giữ vợ, em gái và mẹ của Mikhail Vsevolodovich. Mikhail Vsevolodovich đã gửi sứ giả cho anh rể của mình thừa nhận rằng hai cha con đã phạm tội chống lại ông ta trong nhiều lần, thề sẽ không bao giờ đối kháng với Daniil Romanovich một lần nữa và từ bỏ mọi nỗ lực để giành lại Galicia.[74] Daniil Romanovich mời hai cha con đến Volynia, trả lại gia quyến, từ bỏ Quease và đưa Luceoria cho Rostislau III, coi như phần thưởng cho sự mất mát của Galicia. Năm 1241, Rostislau III phối hợp với các hoàng tử của Bolocovenos đưa quân bao vây Bakota, cuộc bao vây thất bại, ông rút lui về Czernicóvia, nhưng sau đó đã chuyển hướng cuộc tấn công của mình chống lại các thành phố quan trọng hơn nhiều của Galicia và Premislia.[163]

cái chết của Rostislav Riourikovitch

Ông đã nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ các boyar địa phương và hai giám mục có uy tín nhất, kết quả đã thuyết phục được người dân thị trấn đầu hàng mà không cần chiến đấu. Tuy nhiên, Daniil Romanovich đã trả đũa và tấn công Galicia, không thể chống lại cuộc tấn công, một lần nữa, Rostislau III phải chạy trốn cùng các đồng minh và lánh nạn ở Shchekotov vào năm 1242.[164]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Phục bích tại các quốc gia Slav Đông http://fmg.ac/Projects/MedLands/RUSSIA,%20Rurik.ht... http://fmg.ac/Projects/MedLands/RUSSIA,%20Rurik.ht... http://fmg.ac/Projects/MedLands/RUSSIA,%20Rurik.ht... http://fmg.ac/Projects/MedLands/TREBIZOND.htm#Alex... http://members.iinet.net.au/~royalty/states/islami... http://www.brill.com/crimean-khanate-and-poland-li... http://www.britannica.com/EBchecked/topic/652106/Y... http://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp?l... http://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp?l... http://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp?l...